تفاوت اصلی بین پولیپ و انحراف بینی چیست؟ گاهی اوقات اصطلاحات پزشکی، به‌خصوص وقتی موضوع به بینی و مشکلات آن مربوط می‌شود، برای کسانی که آشنایی چندانی ندارند سوالات و ابهامات زیادی به‌وجود می‌آورد. در چنین شرایطی، حرف‌های غیرعلمی زیاد شنیده می‌شود و هر کسی نسخه‌ای متفاوت برای همه تجویز می‌کند! به همین دلیل، در این مقاله تصمیم گرفتیم به یکی از سوالات رایج درباره بینی و مشکلاتش پاسخ دهیم. اگر شما هم درباره تفاوت انحراف بینی و پولیپ بینی سردرگم هستید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
آیا انحراف بینی و پولیپ بینی یکی هستند؟
برای درک بهتر تفاوت بین انحراف بینی و پولیپ بینی، بهتر است هر کدام را جداگانه توضیح دهیم. ابتدا با پولیپ بینی شروع می‌کنیم.
پولیپ بینی چیست؟
داخل بینی با لایه‌ای مرطوب به نام «مخاط» پوشیده شده که وظیفه مرطوب نگه داشتن هوای خشک وارد شده را دارد. این لایه بسیار حساس است و در مواجهه با عوامل حساسیت‌زا یا آلرژیک ممکن است دچار التهاب شود. این التهاب باعث تولید مایعی می‌شود که به مرور زمان در حفره‌های بینی و سینوس‌ها به شکل توده‌هایی نرم و شبیه «اشک» یا «حبه انگور» با پوششی نازک جمع می‌شود. به این توده‌ها «پولیپ بینی» یا «Nasal polyps» گفته می‌شود.
بیشتر بخوانید: عمل پولیپ بینی در تبریز
انحراف بینی چیست؟
داخل بینی توسط تیغه‌ای غضروفی به نام «سپتوم» (Septum) به دو قسمت تقسیم می‌شود که مسیر جریان هوا را تنظیم می‌کند. این تیغه در حالت طبیعی صاف و در وسط بینی قرار دارد، اما به دلایل مختلف ممکن است کج یا منحرف شود که به این حالت «انحراف بینی» یا «Deviated septum» می‌گویند.
تشخیص پولیپ بینی از انحراف بینی؛ آسان یا سخت؟
التهاب بینی کلیدی است که این دو مشکل را به هم مرتبط می‌کند. انحراف بینی باعث ایجاد عفونت و التهاب می‌شود که یکی از مهم‌ترین دلایل بروز پولیپ بینی است. بنابراین انحراف بینی می‌تواند منجر به پولیپ بینی شود.
بیشتر بخوانید: بهترین جراح پولیپ بینی در تبریز
علائم پولیپ بینی شامل
- گرفتگی یک یا هر دو سوراخ بینی
- آبریزش بینی
- وجود خلط دائمی در گلو
- کاهش یا از دست دادن حس بویایی
- کاهش حس چشایی
- خروپف و آپنه خواب
- احساس فشار در صورت و بینی
- دندان درد
- خونریزی بینی
- عفونت‌های مکرر سینوس
اما در ادامه مبحث تفاوت انحراف بینی و پولیپ بینی به علائم انحراف بینی می پردازیم
علائم انحراف بینی شامل
- گرفتگی معمولا یک سوراخ بینی
- درد در صورت و اطراف بینی
- صدای غیرعادی هنگام تنفس
- خشکی بینی
- فشار در سوراخ‌های بینی
- خونریزی بینی
- عفونت گوش
- التهاب سینوس‌ها
- کاهش حس بویایی
- خلط پشت گلو
- خروپف و آپنه خواب
نکته مهم: در انحراف بینی معمولا فقط یک سوراخ بینی مسدود است، ولی در پولیپ بینی ممکن است گرفتگی در یک یا هر دو طرف بینی دیده شود. تشخیص دقیق نیاز به معاینه پزشک متخصص گوش و حلق و بینی دارد.
مشکلات تنفسی ناشی از انحراف و پولیپ بینی
انحراف تیغه بینی ممکن است باعث باریک یا مسدود شدن یک یا هر دو مجرای بینی شود که در نتیجه تنفس را مختل می‌کند. همچنین، در پولیپ بینی، اگر پولیپ‌ها بزرگ شوند، می‌توانند مسیر بینی را مسدود کرده و باعث گرفتگی شوند. بنابراین هر دو مشکل—انحراف بینی و پولیپ بینی—با محدود کردن مسیر تنفسی از طریق بینی، می‌توانند باعث ایجاد اختلال در نفس کشیدن شوند.
عفونت سینوس‌ها در اثر انحراف یا پولیپ بینی
سینوس‌ها حفره‌های هواداری در بخش‌هایی از صورت هستند که وظیفه تخلیه مخاط به داخل بینی را دارند. وقتی انحراف بینی یا پولیپ بینی مانع تخلیه طبیعی مخاط از سینوس‌ها شود، محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌آید که منجر به عفونت و التهاب مکرر سینوس‌ها می‌شود. به همین دلیل، سینوزیت در افرادی که انحراف بینی شدید یا پولیپ بینی دارند، بیشتر شایع است.
علائم سینوزیت شامل
- گرفتگی بینی
- درد در گونه‌ها و سردرد
- احساس فشار در گوش
- درد اطراف چشم و دندان درد
- ترشح مخاط زرد رنگ و بدبو از بینی
برای تشخیص دقیق سینوزیت، مراجعه به پزشک ضروری است. درمان معمولا با دارو آغاز می‌شود، اما در صورت عدم بهبود، جراحی برای تخلیه مخاط سینوس‌ها ممکن است لازم شود.
درمان انحراف بینی و پولیپ بینی
اگر انحراف بینی خفیف باشد و علائم ناشی از آن کم و قابل کنترل باشند، می‌توان با داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها یا آنتی‌هیستامین‌ها التهاب و گرفتگی بینی را کاهش داد. اما در موارد شدید که علائم مکرر و آزاردهنده هستند، درمان اصلی جراحی است. جراحی اصلاح تیغه بینی که سپتوپلاستی نام دارد، می‌تواند به تنهایی یا همزمان با جراحی زیبایی بینی انجام شود. این عمل معمولاً بدون ایجاد جای زخم خارجی است.
در مورد پولیپ بینی، ابتدا درمان دارویی انجام می‌شود که ممکن است باعث کوچک شدن اندازه پولیپ‌ها و کاهش علائم شود. اگر داروها موثر نباشند و پولیپ‌ها بزرگ یا متعدد باقی بمانند، جراحی برای برداشتن آنها ضرورت پیدا می‌کند. جراحی پولیپ بینی به صورت سرپایی و بدون برش خارجی، از طریق مجرای بینی انجام می‌شود.
سؤالات متداول:
تفاوت انحراف و پولیپ بینی چیست؟
انحراف بینی به کجی تیغه غضروفی گفته می‌شود، اما پولیپ تجمع توده‌های مخاطی در بینی است.
آیا هر دو مشکل باعث اختلال تنفسی می‌شوند؟
بله، هر دو می‌توانند تنفس را سخت کنند.
آیا درمان همزمان ممکن است؟
بله، پزشک می‌تواند هر دو مشکل را در یک عمل جراحی برطرف کند.
آیا بیمه این جراحی‌ها را پوشش می‌دهد؟
بله، چون این جراحی‌ها درمانی محسوب می‌شوند.
به جای تحمل مشکل، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید تا درمان مناسب را دریافت کنید و از عوارض بیشتر پیشگیری کنید.
نتیجه‌گیری
انحراف بینی و پولیپ بینی دو مشکل شایع اما متفاوت در ساختار بینی هستند. انحراف بینی به معنای کج بودن تیغه میانی بینی است که معمولاً مادرزادی یا ناشی از ضربه بوده و باعث انسداد یک یا هر دو مجرای بینی، خرخر و اختلال در تنفس می‌شود. در مقابل، پولیپ بینی توده‌ای نرم و غیرسرطانی است که به‌دلیل التهاب مزمن، آلرژی یا عفونت‌های مکرر ایجاد می‌شود و معمولاً هر دو سمت بینی را درگیر می‌کند. تشخیص و درمان این دو مشکل نیاز به بررسی دقیق توسط پزشک متخصص دارد، چرا که هر کدام روش درمانی خاص خود را دارند.