سینوزیت در کودکان می تواند باعث ناراحتی قابل توجهی شود و کیفیت زندگی آنها را تحت تاثیر قرار دهد. در حالی که بسیاری از موارد سینوزیت در کودکان با درمان های محافظه کارانه مانند آنتی بیوتیک ها و ضد احتقان بینی برطرف می شود، برخی از کودکان ممکن است سینوزیت مزمن یا عود کننده را تجربه کنند که نیاز به مدیریت دارد. جراحی آندوسکوپی سینوس به عنوان یک گزینه درمانی مؤثر برای کودکان مبتلا به سینوزیت مزمن یا شدید که به اندازه کافی به درمان دارویی پاسخ نمیدهد، ظاهر شده است. هدف این مقاله بررسی جنبههای مختلف سینوزیت در کودکان، از جمله علل، علائم، تشخیص و گزینههای درمانی آن است.
سینوزیت در کودکان چیست؟
سینوزیت در کودکان با التهاب یا عفونت سینوس ها در کودکان مشخص می شود. این بیماری شباهت هایی با سینوزیت در بزرگسالان دارد، اما به دلیل اندازه کوچکتر و آناتومی در حال توسعه مجاری بینی و سینوس های کودک می تواند چالش های منحصر به فردی ایجاد کند. سینوزیت در کودکان می تواند حاد باشد که برای مدت کوتاهی طول بکشد یا مزمن باشد و برای مدت طولانی ادامه یابد. اغلب به دنبال یک عفونت ویروسی، مانند سرماخوردگی، یا در نتیجه آلرژی یا ناهنجاری های ساختاری در مجرای بینی رخ می دهد. علائم سینوزیت در کودکان ممکن است شامل احتقان بینی، آبریزش بینی، درد یا فشار صورت، سرفه، تب، خستگی، مشکل در تنفس از طریق بینی و از دست دادن بویایی یا چشایی باشد. گزینه های درمانی از اقدامات محافظه کارانه مانند شستشوی آب نمک بینی و ضداحتقان ها تا آنتی بیوتیک ها برای عفونت های باکتریایی متغیر است. در برخی موارد، زمانی که سینوزیت مزمن یا عودکننده می شود و به درمان های محافظه کارانه پاسخ نمی دهد، ممکن است برای کاهش علائم و بهبود تخلیه سینوس، جراحی آندوسکوپی سینوس توصیه شود.
علائم سینوزیت در کودکان چیست؟
علائم سینوزیت در کودکان مشابه علائم بزرگسالان است اما ممکن است به دلیل سن و رشد کودک متفاوت باشد. علائم شایع سینوزیت در کودکان عبارتند از:
- 1. گرفتگی بینی: مشکل در تنفس از طریق بینی به دلیل انسداد یا تورم مجاری بینی.
- 2. آبریزش بینی: ترشح از بینی که ممکن است شفاف، زرد یا سبز باشد.
- 3. درد یا فشار صورت: ناراحتی یا حساسیت در پیشانی، گونه ها یا اطراف چشم ها.
- 4. سرفه: سرفه مداوم، که ممکن است در شب یا پس از بیدار شدن بدتر شود.
- 5. تب: افزایش دمای بدن که اغلب با علائم دیگر بیماری همراه است.
- 6. خستگی: خستگی یا کمبود انرژی که ممکن است به دلیل اختلال در خواب یا تلاش بدن برای مبارزه با عفونت باشد.
- 7. مشکل در تنفس از طریق بینی: کودکان ممکن است در صورت مسدود شدن مجرای بینی، بیشتر از طریق دهان نفس بکشند.
- 8. از دست دادن بویایی یا چشایی: کاهش توانایی بوییدن یا چشیدن غذا یا سایر رایحه ها.
برای والدین و مراقبان ضروری است که این علائم را بشناسند و در صورت تداوم یا بدتر شدن آنها به پزشک مراجعه کنند، زیرا سینوزیت درمان نشده می تواند منجر به عوارض شود و بر سلامت کلی کودک تأثیر بگذارد.
راههای پیشگیری از سینوزیت در کودکان چیست؟
اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خطر سینوزیت در کودکان عبارتند از:
- رعایت بهداشت: کودکان را تشویق کنید به طور مرتب دست های خود را بشویید، به خصوص قبل از غذا خوردن و بعد از استفاده از دستشویی، تا از انتشار میکروب هایی که می توانند باعث عفونت سینوسی شوند، جلوگیری کنید.
- رعایت بهداشت بینی: به کودکان بیاموزید که به آرامی بینی خود را باد کنند و از دمیدن بیش از حد بینی که می تواند مجاری بینی را تحریک کرده و خطر سینوزیت را افزایش دهد، خودداری کنند. استفاده از اسپری های بینی نمکی یا شستشو دهنده ها نیز می تواند به مرطوب نگه داشتن مجاری بینی و پاکسازی از محرک ها کمک کند.
- اجتناب از آلرژن ها: قرار گرفتن در معرض آلرژن هایی را که می توانند باعث سینوزیت شوند، مانند گرده، ذرات گرد و غبار، شوره حیوانات خانگی و کپک، شناسایی و به حداقل برسانید. فضاهای زندگی را تمیز و دارای تهویه مناسب نگه دارید، از دستگاه های تصفیه هوا استفاده کنید و پوشش های ضد حساسیت را برای رختخواب و بالش در نظر بگیرید.
- ترویج عادات سالم: کودکان را تشویق کنید تا سبک زندگی سالمی از جمله خوردن یک رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و خواب کافی داشته باشند. یک سیستم ایمنی قوی می تواند به محافظت در برابر عفونت های سینوسی کمک کند.
- اجتناب از دود سیگار: کودکان را از دود سیگار و سایر آلاینده های محیطی دور نگه دارید، زیرا این مواد می توانند مجاری بینی را تحریک کرده و خطر سینوزیت را افزایش دهند.
- هیدراته بمانید: مطمئن شوید که کودکان در طول روز مایعات زیادی می نوشند تا مجرای بینی آنها مرطوب بماند و از احتقان جلوگیری شود.
- به دنبال درمان فوری: اگر کودک علائم سرماخوردگی یا آلرژی را نشان داد، برای جلوگیری از ایجاد سینوزیت یا سایر عوارض، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. توصیه های ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی را برای درمان بیماری های زمینه ای و مدیریت مؤثر علائم دنبال کنید.
با اجرای این اقدامات پیشگیرانه و ترویج بهداشت، والدین و مراقبان می توانند به کاهش احتمال سینوزیت در کودکان و ارتقای سلامت و رفاه کلی آنها کمک کنند.
راه تشخیص سرماخوردگی از سینوزیت در کودکان؟
تمایز بین سرماخوردگی و سینوزیت در کودکان می تواند چالش برانگیز باشد زیرا آنها علائم مشابهی دارند. با این حال، برخی از تفاوت های کلیدی می تواند به تمایز بین این دو کمک کند:
- طول علائم: سرماخوردگی معمولاً حدود یک تا دو هفته طول می کشد و علائم به تدریج در طول زمان بهبود می یابند. سینوزیت، به خصوص اگر باکتریایی یا مزمن باشد، ممکن است بیش از دو هفته ادامه داشته باشد، اغلب بدون بهبود قابل توجه.
- شدت علائم: در حالی که هر دو بیماری می توانند باعث احتقان بینی شوند، سرماخوردگی ممکن است با علائم خفیف تر ظاهر شود، در حالی که سینوزیت می تواند باعث احتقان شدیدتر و درد یا فشار صورت شود.
- ماهیت ترشح: در سرماخوردگی، ترشحات بینی معمولاً در ابتدا شفاف و رقیق است، اما ممکن است با پیشرفت سرما، غلیظ تر و زرد یا سبز شود. در سینوزیت، ترشحات بینی ممکن است غلیظ تر و رنگی باشد که نشان دهنده عفونت احتمالی باکتریایی است.
- درد یا فشار صورت : کودکان مبتلا به سینوزیت بیشتر احتمال دارد که درد یا فشار صورت را تجربه کنند، به ویژه در اطراف چشم ها، پیشانی یا گونه ها. این علامت در سرماخوردگی معمولی کمتر دیده می شود.
- تب : در حالی که تب با درجه پایین در هر دو بیماری شایع است، تب مداوم یا بالا ممکن است نشان دهنده سینوزیت باشد، به خصوص اگر با علائم دیگری مانند درد صورت یا فشار همراه باشد.
- سایر علائم: کودکان مبتلا به سینوزیت ممکن است علائم دیگری مانند بوی بد دهان، خستگی یا کاهش حس بویایی یا چشایی را تجربه کنند. این علائم با یک سرماخوردگی ساده کمتر دیده می شود.
اگر علایم کودک با وجود درمانهای خانگی و داروهای بدون نسخه که معمولاً برای مدیریت علائم سرماخوردگی استفاده میشوند، باقی ماند یا بدتر شد، توصیه میشود به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید. پزشک متخصص می تواند یک معاینه فیزیکی انجام دهد، علائم کودک را ارزیابی کند و تعیین کند که آیا آزمایش های تشخیصی بیشتر، مانند مطالعات تصویربرداری یا آندوسکوپی بینی، برای تأیید سینوزیت ضروری است یا خیر.
چه زمانی سینوزیت در کودکان نیاز به جراحی آندوسکوپی دارد؟
سینوزیت در کودکان ممکن است نیاز به جراحی آندوسکوپی سینوس داشته باشد که بهرغم درمانهای محافظهکارانه، مزمن یا شدید شود. سینوزیت مزمن در کودکان معمولاً در صورتی تشخیص داده میشود که علایم بهرغم درمان دارویی ۱۲ هفته یا بیشتر باقی بماند. موارد شدید، مانند مواردی که شامل عوارضی مانند عفونت های اربیتال یا داخل جمجمه است، ممکن است نیاز به مداخله جراحی داشته باشد. با این حال، تصمیم برای جراحی به عوامل مختلفی بستگی دارد و در نهایت توسط پزشک متخصص بر اساس مورد فردی انجام میشود.
آندوسکوپی بینی در کودکان چگونه است؟
دکتر ژیلا محمدی آذر فوق تخصص آندوسکوپی بینی بهترین متخصص گوش و حلق و بینی در تبریز با تجربه بسیار بالا در این زمینه است. در ادامه ویدئوی مربوط به آندوسکوپی سینوزیت کودک شش ساله توسط ایشان را می توانید مشاهده بفرمایید. آندوسکوپ میله ای باریک است که از طریق مجرای بینی وارد سینوس شده و بدون ایجاد برش و پارگی جراحی داخل سینوس انجام می شود.
جراحی آندوسکوپی سینوزیت
اگر سینوزیت در کودکان درمان نشود چه پیامدهایی خواهد داشت؟
اگر سینوزیت در کودکان درمان نشود، می تواند منجر به عوارض مختلفی شود، از جمله:
- عفونتهای مزمن سینوسی: سینوزیت درماننشده میتواند مزمن شود و منجر به علائم پایدار مانند احتقان بینی، درد صورت و سردرد شود.
- گسترش عفونت: سینوزیت می تواند به ساختارهای مجاور مانند چشم (سلولیت اربیتال) یا مغز (مننژیت) گسترش یابد و منجر به عوارض جدی شود.
- عفونت های تنفسی مکرر: سینوزیت مزمن می تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و کودکان را مستعد ابتلا به سایر عفونت های تنفسی مانند برونشیت و ذات الریه کند.
- اختلال در کیفیت زندگی: علائم مداوم سینوزیت می تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی کودک تأثیر بگذارد و منجر به از دست دادن روزهای مدرسه، اختلال در خواب و کاهش مشارکت در فعالیت ها شود.
مسائل مربوط به رشد: سینوزیت مزمن می تواند در رشد و تکامل طبیعی کودکان اختلال ایجاد کند، به خصوص اگر بر توانایی آنها برای تنفس صحیح از طریق بینی تأثیر بگذارد.
به طور کلی، تشخیص سریع و درمان مناسب سینوزیت در کودکان برای جلوگیری از این عوارض بالقوه و ارتقای سلامت و رفاه کلی آنها ضروری است.
عوارض آندوسکوپی بینی در کودکان
آندوسکوپی بینی در کودکان، در حالی که به طور کلی ایمن و مفید برای اهداف تشخیصی و درمانی است، میتواند با چندین عارضه همراه باشد. این عوارض میتوانند از خفیف تا شدید متفاوت باشند و بر اساس سن کودک، دلیل انجام آندوسکوپی و مهارت پزشک متفاوت باشند. در اینجا برخی از عوارض احتمالی ذکر شده است:
عوارض رایج آندوسکوپی بینی در کودکان
این عوارض با جراحی توسط پزشک حاذق به حداقل رسیده و بسیار ناچیز است.
خونریزی بینی (اپیستاکسی)
- خونریزی جزئی رایج است و معمولاً خود به خود متوقف میشود.
- خونریزی شدیدتر ممکن است نیاز به مداخله مانند پانسمان بینی یا کواگولاسیون داشته باشد.
درد و ناراحتی
- کودکان ممکن است در حین و بعد از عمل درد یا ناراحتی داشته باشند.
- آمادهسازی مناسب و استفاده از بیحسکنندههای موضعی میتواند این مسئله را به حداقل برساند.
آسیب به مخاط بینی
- مخاط بینی میتواند حساس باشد و ابزارها ممکن است باعث خراشیدگی یا بریدگی شوند.
عوارض کمتر شایع
این عوارض معمولاً اتفاق نمی افتد مگر شرایط خاص
عفونت
- این عمل میتواند باکتریها را وارد کند که ممکن است منجر به سینوزیت یا عفونتهای دیگر شود.
واکنشهای آلرژیک
- واکنش به بیحسکنندههای موضعی یا ضد احتقانهای استفاده شده در طول عمل.
انسداد بینی
- تورم یا تشکیل هماتوم میتواند موقتا مسیرهای بینی را مسدود کند.
عوارض نادر
اگر نزد جراح متخصص و ماهر جراحی انجام نشود می تواند چنین عوارضی به دنبال داشته باشد. با انتخاب متخصصی که فوق تخصص آندوسکوپی سینوس دارند احتمال عوارض نادر به صفر می رسد.
سوراخ شدن
- در موارد بسیار نادر، ابزارها ممکن است باعث سوراخ شدن سپتوم بینی شوند.
برونکواسپاسم یا لارنژواسپاسم
- واکنشهای رفلاکسی به عمل، به ویژه در کودکانی که بیماریهای تنفسی واکنشی دارند.
نشت مایع مغزی-نخاعی
- بسیار نادر ولی ممکن است، به ویژه اگر آندوسکوپی شامل دستکاری نزدیک به صفحه کریبریفورم یا جراحی سینوس باشد.
مدیریت عوارض
در سه مرحله نیلز به رسیدگی دارد:
اقدامات پیشگیرانه
- آمادهسازی کافی شامل استفاده از بیحسکنندهها و ضد احتقانهای مناسب.
- تکنیک ملایم و ابزار مناسب برای به حداقل رساندن آسیب.
- غربالگری پیش از عمل برای اختلالات خونریزی یا آلرژیها.
مدیریت فوری
- برای خونریزی جزئی، اعمال فشار یا استفاده از وازوکانستریکتورهای موضعی.
- برای خونریزی شدید، پانسمان بینی یا کواگولاسیون ممکن است لازم باشد.
- استفاده از مسکنها برای مدیریت درد.
- نظارت بر علائم عفونت یا واکنشهای آلرژیک و درمان مناسب.
مراقبتهای پس از عمل
- ویزیت بیمار بعد از عمل برای هر گونه عوارض تاخیری.
- رعایت مراقبت های بعد از جراحی آندوسکوپی سینوس برای رسیدن به بهبودی کامل حائز اهمیت است.
- آموزش به والدین در مورد نشانهها و زمان مراجعه به پزشک.
ملاحظات ویژه
- سن و همکاری: کودکان کوچکتر یا کسانی که نیازهای ویژه دارند ممکن است نیاز به آرامبخشی یا بیهوشی عمومی داشته باشند تا همکاری کنند و خطر را به حداقل برسانند.
- شرایط زمینهای: کودکانی که دارای شرایط پزشکی زمینهای هستند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای عوارض باشند و نیاز به احتیاطات ویژه داشته باشند.
در حالی که خطرات مرتبط با آندوسکوپی بینی در کودکان به طور کلی کم است، آگاهی و آمادگی برای عوارض احتمالی برای اطمینان از ایمنی بیمار و نتایج مؤثر ضروری است. برای پیشگیری از هرگونه عوارض در کودکان مراجعه به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی که فوق تخصص آندوسکوپی دارد بسیار حائز اهمیت است. لازم به ذکر است که جراحی آندوسکوپی نسبت به جراحی باز کم تهاجمی تر بوده و در کودکان توسط دکتر ژیلا محمدی آذر بدون برش انجام می شود.
در مناطق سردسیر مانند تبریز سرما در ابتلا به سینوزیت تاثیر دارد؟
در آب و هوای منطق سردسیری مانند تبریز، هوای سرد در واقع می تواند در تشدید سینوزیت نقش داشته باشد. هوای سرد می تواند باعث انقباض مجاری بینی شود و منجر به گرفتگی و مشکل در تخلیه مخاط از سینوس ها شود. علاوه بر این، گذراندن زمان بیشتر در محیط های بسته در طول هوای سرد می تواند قرار گرفتن در معرض آلرژن ها و محرک های داخلی را افزایش دهد، که همچنین می تواند باعث تحریک یا بدتر شدن علائم سینوزیت شود. بنابراین، در مناطق سردتر، مهم است که اقداماتی را برای محافظت از مجاری بینی انجام دهید، مانند استفاده از یک مرطوب کننده در داخل خانه برای جلوگیری از خشک شدن بیش از حد هوا و اجتناب از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض دمای هوای سرد بیرون.
بیشتر بخوانید: راه های درمان سر درد سینوزیتی
در مناطق سردسیر برای پیشگیری از سینوزیت در کودکان در اثر سرما چه باید کرد؟
در آب و هوای سرد، والدین می توانند اقدامات مختلفی را برای پیشگیری از سینوزیت در کودکان به دلیل قرار گرفتن در معرض هوای سرد انجام دهند:
- لباس مناسب بپوشید: اطمینان حاصل کنید که کودکان هنگام بیرون رفتن در هوای سرد لباس گرم بپوشند. این شامل پوشیدن شالگردن، کلاه، دستکش و روسری برای محافظت از سر، صورت و دست ها در برابر هوای سرد است.
- از مرطوب کننده استفاده کنید: استفاده از دستگاه مرطوب کننده در داخل خانه می تواند به حفظ سطح رطوبت در هوا کمک کند، از خشک شدن مجاری بینی و کاهش خطر احتقان و سینوزیت جلوگیری کند.
- هیدراته بمانید: کودکان را تشویق کنید که مایعات زیادی بنوشند، به ویژه آب، تا هیدراته بمانند. هیدراتاسیون به مرطوب نگه داشتن غشاهای مخاطی در مجرای بینی کمک می کند و تخلیه مناسب مخاط از سینوس ها را تسهیل می کند.
- از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض هوای سرد خودداری کنید: مدت زمانی را که کودکان در هوای سرد در فضای باز می گذرانند، محدود کنید، به خصوص در شرایط باد یا هوای بسیار سرد. هنگامی که در خارج از منزل هستند، آنها را تشویق کنید که بینی و دهان خود را با یک شال یا ماسک بپوشانند تا هوایی که تنفس می کنند گرم شود.
بیشتر بخوانید: گرفتگی بینی
- بهداشت را خوب رعایت کنید: اهمیت شستن صحیح دست ها را برای جلوگیری از انتشار میکروب هایی که می توانند باعث عفونت های تنفسی از جمله سینوزیت شوند را به کودکان آموزش دهید. همچنین، آنها را تشویق کنید که از دست زدن به صورت خود با دست های شسته نشده خودداری کنند.
- رسیدگی به آلرژی ها: اگر کودکان آلرژی هایی دارند که در اثر هوای سرد تحریک یا تشدید می شود (مانند آلرژن های داخل خانه مانند ذرات گرد و غبار یا شوره حیوانات)، اقداماتی را برای به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض این آلرژن ها از طریق تمیز کردن منظم و تصفیه هوا انجام دهید.
با انجام این اقدامات پیشگیرانه، والدین می توانند به کاهش خطر سینوزیت در کودکان در هوای سرد در آب و هوای سرد کمک کنند.
نتیجه گیری
به طور خلاصه، سینوزیت در کودکان می تواند از حاد، که به طور معمول ویروسی و خود محدود شونده است، تا مزمن باشد که ممکن است نیاز به مداخله پزشکی داشته باشد. هنگامی که درمان های محافظه کارانه مانند آنتی بیوتیک ها، ضداحتقان ها و کورتیکواستروئیدهای بینی نتوانند علائم را کاهش دهند یا در صورت بروز عوارض، مداخله جراحی در نظر گرفته شود.
جراحی آندوسکوپی سینوس (ESS) یک روش کم تهاجمی است که می تواند در درمان سینوزیت مزمن یا عود کننده در کودکان موثر باشد. این شامل استفاده از یک لوله نازک و انعطاف پذیر با دوربین و ابزار متصل (اندوسکوپ) برای رفع انسداد، بزرگ کردن منافذ سینوس و بهبود زهکشی است. ESS می تواند به تسکین علائم، کاهش فراوانی و شدت عفونت های سینوسی و بهبود کیفیت کلی زندگی کودکان مبتلا به سینوزیت مزمن کمک کند. با این حال، تصمیم به عمل جراحی در کودکان معمولاً به صورت موردی و با در نظر گرفتن عواملی مانند شدت و مدت علائم، پاسخ به درمانهای محافظهکارانه، وجود عوارض و سلامت کلی کودک گرفته میشود.