سینوزیت مزمن: علل، علائم، تشخیص و درمان

سینوزیت مزمن که به عنوان رینوسینوزیت مزمن نیز شناخته می شود، وضعیتی است که با التهاب سینوس ها مشخص می شود که علیرغم تلاش های درمانی بیش از 12 هفته طول می کشد. این وضعیت می تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد و باعث ناراحتی مداوم شود و بر فعالیت های روزانه تأثیر بگذارد. در این مقاله به بررسی علل، علائم، تشخیص و روش های درمان سینوزیت مزمن و تمایز آن از سینوزیت حاد می پردازیم.

 سینوزیت مزمن چیست؟

سینوزیت مزمن التهاب طولانی مدت سینوس ها، حفره های توخالی در استخوان های اطراف بینی است. بر خلاف سینوزیت حاد که معمولاً در اثر عفونت ایجاد می‌شود و تا چهار هفته طول می‌کشد، سینوزیت مزمن حداقل به مدت 12 هفته ادامه دارد و می‌تواند چندین ماه یا حتی سال‌ها ادامه داشته باشد. این می تواند توسط عوامل مختلفی از جمله عفونت ها، آلرژی ها و مسائل ساختاری در مجرای بینی ایجاد شود.

 علل سینوزیت مزمن

• سینوزیت مزمن می تواند توسط ترکیبی از عوامل ایجاد شود که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• عفونت: عفونت های باکتریایی، ویروسی یا قارچی می توانند منجر به التهاب طولانی مدت شوند.
• آلرژی: واکنش های آلرژیک به گرد و غبار، گرده، کپک، یا شوره حیوانات خانگی می تواند به سینوزیت مزمن کمک کند.
• پولیپ بینی: این توده های غیرسرطانی می توانند راه های بینی را مسدود کرده و مانع از تخلیه مناسب سینوس شوند.
• انحراف تیغه بینی: ناهماهنگی تیغه بینی می تواند باعث انسداد سینوس ها شود.
• عفونت های دستگاه تنفسی: عفونت در دستگاه تنفسی می تواند به سینوس ها سرایت کند.
• اختلالات سیستم ایمنی: شرایطی که سیستم ایمنی را تضعیف می کند می تواند استعداد ابتلا به سینوزیت مزمن را افزایش دهد.

دکتر ژیلا محمدی آذر فوق تخصص جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس در تبریز هستند و شما می توانید برای درمان به ایشان مراجعه کنید. 

علائم سینوزیت مزمن

علائم سینوزیت مزمن اغلب پایدار هستند و می توانند از نظر شدت متفاوت باشند. علائم رایج عبارتند از:

• گرفتگی بینی
• ترشحات ضخیم و تغییر رنگ از بینی
• چکه از بینی (مخاط که از گلو می چکد)
• کاهش حس بویایی و چشایی
• درد، فشار یا پری صورت
• سردرد
• خستگی
• گلو درد
• بوی بد دهان (هالیتوزیس)

این علائم می تواند به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره تأثیر بگذارد و منجر به ناراحتی و کاهش بهره وری شود.

 تشخیص سینوزیت مزمن

تشخیص سینوزیت مزمن شامل ارزیابی کامل توسط یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی است که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی: بحث مفصل در مورد علائم و معاینه فیزیکی بینی و صورت.
• آندوسکوپی بینی: یک لوله نازک و منعطف با نور و دوربین (اندوسکوپ) داخل بینی قرار می گیرد تا دید دقیقی از مجرای بینی ارائه دهد.
• آزمایش های تصویربرداری: سی تی اسکن یا ام آر آی ممکن است برای به دست آوردن تصاویر دقیق از سینوس ها و شناسایی هرگونه مشکل ساختاری یا التهاب استفاده شود.
• تست آلرژی: شناسایی آلرژن های خاصی که ممکن است در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند.
• کشت بینی و سینوس: ممکن است نمونه هایی از ترشحات بینی و سینوسی برای شناسایی عفونت ها گرفته شود.

 روش های درمان سینوزیت مزمن

هدف درمان سینوزیت مزمن کاهش التهاب، کاهش علائم و رفع علت زمینه ای است. روش های درمانی رایج عبارتند از:

داروها:

• کورتیکواستروئیدهای بینی: این اسپری ها به کاهش التهاب در مجاری بینی کمک می کنند.
• شستشوی بینی با نمک: شستشوی مجاری بینی با محلول نمکی برای پاکسازی مخاط و مواد حساسیت زا. – آنتی بیوتیک ها: در صورت وجود عفونت باکتریایی، ممکن است یک دوره آنتی بیوتیک تجویز شود.
• کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا تزریقی: این کورتیکواستروئیدها ممکن است برای کاهش التهاب شدید استفاده شوند، به خصوص اگر پولیپ بینی وجود داشته باشد.
• ضد احتقان ها و آنتی هیستامین ها: این ها می توانند به مدیریت علائم کمک کنند، به خصوص اگر آلرژی عاملی باشد.

جراحی:

در مواردی که داروها و سایر روش های درمانی بی اثر باشند، ممکن است جراحی در نظر گرفته شود. روش‌هایی مانند عمل جراحی آندوسکوپی سینوس (FESS) می‌تواند به بهبود تخلیه سینوس و رفع انسدادهایی مانند پولیپ بینی یا انحراف سپتوم کمک کند.

درمان آلرژی:

اگر آلرژی به سینوزیت مزمن کمک می کند، ممکن است ایمونوتراپی (شات های آلرژی) یا راهبردهای اجتنابی توصیه شود.

عوارض سینوزیت مزمن در صورتی که درمان نشود:

اگر درمان نشود، می تواند منجر به عوارضی مانند:
انسداد مزمن بینی و مشکل در تنفس از طریق بینی
عفونت های مکرر سینوسی
گسترش عفونت به استخوان ها (استئومیلیت) یا پوست (سلولیت)
مشکلات بینایی در صورت سرایت عفونت به حفره چشم
مننژیت، اگرچه نادر است، اما اگر عفونت به مغز سرایت کند

ارتباط بین سینوزیت مزمن و سایر بیماری ها

سینوزیت مزمن می تواند با شرایط دیگری همراه باشد یا آن را تشدید کند، مانند:

• آسم: سینوزیت می تواند علائم آسم را بدتر کند.
• فیبروز کیستیک: این بیماری ژنتیکی باعث ایجاد مخاط غلیظ و چسبنده می شود که منجر به سینوزیت مزمن می شود.
• بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD): ریفلاکس اسید می تواند گلو و مجاری بینی را تحریک کند.
• اختلالات نقص ایمنی: شرایطی که سیستم ایمنی را تضعیف می کند می تواند منجر به عفونت های مکرر و التهاب مزمن شود.

درمان های جایگزین یا مکمل برای سینوزیت مزمن

برخی از افراد از طریق درمان های جایگزین تسکین پیدا می کنند، اگرچه اثربخشی آنها ممکن است متفاوت باشد:

• طب سوزنی: برخی مطالعات نشان می دهد که ممکن است به کاهش علائم کمک کند.
• داروهای گیاهی: برخی گیاهان دارویی مانند اکالیپتوس یا نعناع فلفلی ممکن است علائم را تسکین دهند.
• هومیوپاتی: در حالی که برخی افراد آن را مفید می دانند، شواهد علمی محدود است.
• آروماتراپی: روغن‌های ضروری مانند اکالیپتوس یا روغن درخت چای می‌توانند به پاکسازی مجرای بینی در هنگام استنشاق کمک کنند.

سؤالات متداول